Bu yazımızda, Isparta’yı gül diyarına dönüştüren, tarihin sayfalarında mütevazı bir kahraman olarak yerini alan Gülcü İsmail Efendi’nin öyküsünü anlatıyoruz.
🧳 Kimdir Gülcü İsmail Efendi?
Gülcü İsmail Efendi, 19. yüzyılın sonlarına doğru yaşamış, ileri görüşlü bir Osmanlı vatandaşıdır. Aslen Isparta’nın Keçiborlu ilçesine bağlı İslamköy’den olan İsmail Efendi, gençlik yıllarında Bulgaristan’ın Kızanlık (Kazanlık) şehrine gider. O dönemlerde Kızanlık, gül yağı üretiminde dünyanın önde gelen merkezlerinden biridir.
🌍 Kızanlık’tan Isparta’ya: Bir Gül Fidanının Uzun Yolculuğu
İsmail Efendi, Bulgaristan’da kaldığı süre boyunca Rosa damascena türü yağ gülünün üretimini ve damıtma yöntemlerini öğrenir. O dönem bu bilgiye sahip olmak çok büyük bir ayrıcalıktır.
Yurda dönüşünde yanında birkaç kök yağ gülü fidanı getirir. Bu fidanları, memleketi Isparta’da kendi elleriyle diker ve bakımlarını yapar. İlk başta halk bu işten şüpheyle yaklaşsa da, İsmail Efendi sabırla çalışmaya devam eder.
💧 İlk Gül Yağı Üretimi ve Sonrası
İsmail Efendi, Bulgaristan’da öğrendiği yöntemlerle gül yapraklarını bakır imbiklerde damıtarak ilk gül yağını üretir. Bu, Isparta’da kayıtlara geçen ilk gül yağı distilasyonu olarak kabul edilir.
Kısa sürede elde ettiği kaliteli gül yağı dikkat çeker. Ürün, hem ticari hem de manevi değeri yüksek olduğu için çevrede büyük ilgi uyandırır. Böylece Isparta halkı da bu alanda üretime yönelmeye başlar.
🌱 Gül Bahçeleri Yükselirken
İsmail Efendi’nin attığı bu küçük ama etkili adım, kısa sürede büyük bir dönüşüme yol açar. Isparta’da:
- Gül fidanları çoğalır,
- Gül bahçeleri kurulur,
- Damıtma teknikleri yayılır,
- Aileler geçimlerini gül üzerinden sağlamaya başlar.
Bugün Isparta’da binlerce ailenin geçim kaynağı olan gülcülük, işte bu tek bir kişinin vizyonuyla başlamıştır.
👣 Gülcü İsmail Efendi’nin Ardından
İsmail Efendi’nin açtığı yolda zamanla modern teknikler geliştirildi, kooperatifler kuruldu, ihracat başladı. Ancak ne olursa olsun, bu yolculuğun temeli onun getirdiği birkaç kök fidana ve büyük sabrına dayanmaktadır.
Bugün Isparta’da her yıl düzenlenen Gül Hasat Festivali, aslında onun hatırasını yaşatmaya da devam eder.
📌 Sonuç
Gülcü İsmail Efendi, yalnızca bir üretici değil, aynı zamanda bir vizyoner, bir öncü ve bir gönül adamıdır. Onun Bulgaristan’dan Isparta’ya getirdiği gül, bugün hem şehrin simgesi olmuş hem de Türkiye’nin dünyaya açılan en güzel kokularından biri haline gelmiştir.
Güllerle yoğrulmuş bu topraklarda atılan her adım, Gülcü İsmail Efendi’nin emek dolu izini taşır.
